Tỷ phú Elon Musk cho biết chip Blindsight sẽ được implant vào những bệnh nhân khiếm thị hoàn toàn vào cuối năm 2025, mang lại hy vọng hồi phục khả năng nhìn thấy.
Tại Diễn đàn Kinh tế Qatar diễn ra vào ngày 20-5, tỷ phú ngành công nghệ Mỹ Elon Musk đã giới thiệu kế hoạch đầy tham vọng của mình. Công ty công nghệ thần kinh Neuralink: gắn chíp Blindersight vào mắt những người khiếm thị hoàn toàn tại UAE vào cuối năm 2025 hay đầu năm 2026.
Đây là một bước đi quan trọng tiếp theo sau khi cấy ghép chip não thành công ở năm người, giúp họ kiểm soát con trỏ chuột thông qua suy nghĩ. Công nghệ này có tiềm năng cải thiện cuộc sống của hàng triệu người mù trên khắp globe nhưng đồng thời cũng gây ra những nghi vấn liên quan đến sự thực tiễn và độ an toàn.
Công nghệ đột phá
Theo nguồn tin từ tờ Tin Tức Teslarati (liên quan đến Tesla), dự án Blindsight nhắm mục tiêu tái tạo khả năng nhìn thông qua việc gửi thẳng hình ảnh vào bộ não. Hiện Neuralink đang có kế hoạch phối hợp cùng Bệnh Viện Cleveland Clinic Abu Dhabi - một bệnh viện tổng hợp uy tín nằm trên hòn đảo Al Maryah ở Abu Dhabi. Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất đồng bộ hóa) nhằm tiến hành ca ghép đầu tiên ở người.
"Thành công của Neuralink với thiết bị Blindsight trên khỉ đã được chứng minh; nó vận hành hiệu quả và những chú khỉ vẫn duy trì sức khỏe suốt nhiều năm qua,"ông Musk chia sẻ khi được hỏi về việc điều trị mù.
Cuộc thử nghiệm lâm sàng lần đầu tiên trên cơ thể người dự kiến sẽ diễn ra vào cuối năm nay, giúp một cá nhân mất hết thị giác có thể hồi phục tầm nhìn, như thông báo từ trang tin Mobi Health News. "Ảnh hưởng ban đầu sẽ còn hạn chế về mặt chất lượng, tuy nhiên dần dần công nghệ này sẽ tiến bộ tới mức cung cấp khả năng quan sát xuất sắc hơn cả mắt thường của chúng ta", ông Musk cam kết.
Công nghệ mới vẫn cho phép con người quan sát được sóng vô tuyến đỏ. tia cực tím hoặc thậm chí bước sóng radar. Vào tháng 9-2024, Blindsight đã được Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ công nhận là "thiết bị đột phá".
Khác biệt chính giữa Blinders và các phương pháp cấy ghép võng mạc hiện hành nằm ở chỗ chip được đặt thẳng vào vùng vỏ não thị giác chứ không phải liên kết với dây thần kinh võng mạc. Vùng vỏ não này đảm nhiệm vai trò thu thập và phân tích dữ liệu về hình ảnh từ võng mạc.
Tỷ phú Elon Musk chia sẻ rằng công nghệ này sẽ hỗ trợ cho cả những người đã mất đi đôi mắt lẫn dây thần kinh thị giác vẫn có khả năng nhìn thấy được, điều kiện là phần vỏ não thị giác cần phải còn nguyên vẹn.
"Cho dù một người hoàn toàn mất khả năng nhìn giống như những người mù từ nhỏ, chúng tôi vẫn cho rằng việc hồi phục thị lực là có thể. Vỏ não liên quan đến thị giác vẫn còn đó," Musk từng chia sẻ trong buổi trình diễn và giới thiệu của Neuralink vào năm 2022.
Tranh luận xoay quanh tính hiệu quả
Chuyên gia công nghệ Nigel Pereira cho biết Blinders khác biệt so với những thiết bị hiện hành vì được cấy thẳng vào khu vực vỏ não thị giác, và nó có tiềm năng hoạt động tốt đối với cả những người mất thị lực từ lúc sinh ra.
Giáo sư ngành Thần kinh học Ione Fine từ Đại học Washington nhận định: “Ông Musk chắc chắn sẽ phát triển một thiết bị cấy ghép não tiên tiến dựa trên công nghệ hiện đại. Mặc dù nó chưa thể tái tạo đầy đủ khả năng nhìn thấy như người thông thường, song vẫn có tiềm năng cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống cho những người khiếm thị.”
Tuy vậy, một số chuyên gia thể hiện sự hoài nghi đối với những phát biểu của ông Musk. Giáo sư Khoa học Thị giác Gislin Dagnelie tại Đại học Johns Hopkins Cho hay: "Tôi cảm thấy bối rối bởi vì họ đã miêu tả thiết bị đó một cách hết sức qua loa. Không có bất kỳ nhận xét cụ thể nào hoặc nghiên cứu thử nghiệm trước khi đưa vào sử dụng thực tế nào được đăng tải. Mọi thứ đều chỉ dựa trên lời khẳng định: Hãy tin tưởng chúng tôi, vì chúng tôi chính là Neuralink."
Kỹ sư y sinh Philip Troyk từ Đại học Công nghệ Illinois đánh giá rằng việc tái tạo lại thị lực tự nhiên thuần túy vẫn nằm ngoài tầm với của công nghệ hiện nay. Theo những lời phát biểu của Elon Musk, khả năng thấy được tia hồng ngoại dường như là điều thực sự tiềm năng bởi một người dùng đã trải qua thí nghiệm tương tự với khoảng 400 thiết bị điện cực được gắn trực tiếp lên phần vỏ não chịu trách nhiệm về chức năng thị giác.
Chip Blindsight có khả năng chứa tới 1.000 điện cực trở lên, tuy nhiên kỹ sư Troyk đã đưa ra lời khuyên rằng việc phóng đại điều này quá đáng có thể dẫn đến tình trạng các bệnh nhân thử nghiệm bị nhầm lẫn và che giấu đi những bước phát triển dù chỉ là nhỏ nhưng vẫn rất quan trọng trong ngành công nghệ hình ảnh giả lập mắt.
Xem xét những lợi ích và hậu quả
Tiến sĩ nhãn khoa Ethan Waisberg từ Đại học Cambridge cảnh báo khả năng tiếp cận công nghệ cấy ghép não bộ có thể bị hạn chế bởi chi phí và nguồn cung, khiến tình trạng bất bình đẳng trong hệ thống chăm sóc sức khỏe trở nên trầm trọng hơn. Ngoài ra, phương pháp can thiệp trực tiếp vào não bộ có thể gây ra rủi ro về đạo đức cũng như nguy cơ rò rỉ dữ liệu riêng tư về hoạt động thần kinh và thị giác của cá nhân.
Đọc bài gốc tại đây .